De spagaat van de herplaatser

In 2010 leer ik Monica kennen. Een stevige persoonlijkheid, die stevige begeleiding zoekt om haar te begeleiden in het outplacementtraject dat zij aan moet gaan. Ze is op een vervelende manier vertrokken na een niet goed verlopen re-integratietraject bij haar werkgever. Ze voelt zich onheus bejegend en haar zelfvertrouwen heeft een behoorlijke deuk opgelopen. Terwijl het een dame met veel talenten is, een slimme vrouw, snelle denker, met hoge werkethiek en groot aanpassingsvermogen.

Ze wil niets liever dan weer aan de slag gaan, bewijzen dat ze wel degelijk in staat is om goed werk te leveren. Maar haar lijf roept deze aanpakker terug; ze kan letterlijk niet meer verder en moet opnieuw even pas op de plaats maken. Ze roept meer hulp in, gaat specifieke coaching volgen waar ze zo enthousiast van wordt dat ze daar ook opleiding in gaat volgen. Door tijd en aandacht voor zichzelf, het voeren van gesprekken met mensen over hun passie, krabbelt ze weer op en vindt ze weer richting.

Tegen het eind van het traject dat ik met haar doorloop, gaat ze, met behoud van haar status als herplaatser bij de overheid, aan de slag op een tijdelijke plek bij een overkoepelende overheidsdienst. Ze vindt het werk leuk, al levert het spanning op dat ze nu een lagere functie invult dan ze officieel heeft. Niet dat ze zich te goed voelt voor het werk, maar ze merkt dat het haar wel vrij makkelijk afgaat, ze meer overziet dan sommige collega’s, en dat maakt haar voorzichtig, dus minder spontaan, in de samenwerking.

Het was al zo’n anderhalf jaar geleden dat ik tijdens een strandwandeling eens met Monica had bijgepraat, hoogtijd voor een update! Het is eigenlijk een verbazend verhaal, haar verhaal als Herplaatsingskandidaat bij de overheid. Ik hoop dat het geen doorsneeverhaal is, maar vrees tegelijk dat veel vaker voorkomt.

Het is een behoorlijk lange weg geweest, langs verschillende functies en binnen die functies op verschillende projecten. Wat ze het moeilijkst heeft gevonden, is dat ze weliswaar op verschillende plekken zeer gewaardeerd werd, maar dat ze steeds op een tijdelijke werkplek zat. En bleef, want er was de laatste jaren weinig nieuwe formatieruimte beschikbaar bij de overheid. Ondanks haar grote en erkende toegevoegde waarde als verbinder, denker en aanpakker bleef ze Herplaatser. En dat betekende dat ze in een hele vervelende spagaat kwam.

Enerzijds had ze het goed voor elkaar: een leuke werkplek waar ze iets deed waar ze goed in was en gewaardeerd werd door collegae en leidinggevenden, anderzijds werd er door haar oude werkgever enorme druk op haar uitgeoefend om te solliciteren naar een andere plek. Zolang deze plek geen uitzicht gaf op een vast dienstverband had zij als Herplaatser de verplichting mee te werken aan zo spoedig mogelijke herplaatsing in een vaste functie dus te solliciteren naar iets anders. Het lukte niet deze verschillende belangen bijeen te brengen; ze kreeg officieel een urenbeperking en moest resterende uren verantwoorden met sollicitaties.

Van haar nieuwe leidinggevende had zij in vertrouwen vernomen dat zij in vaste dienst kon komen zodra er officiële toestemming was om een project waar zij mee bezig was structureel te maken. Maar besluitvorming hierover, en daarmee over extra formatieruimte, werd keer op keer uitgesteld. Monica werd er wanhopig van. Moest zij de gok nemen, gewoon vol gaan voor deze baan en hopen en vertrouwen dat dit haar uiteindelijk die felbegeerde vaste plek zou bezorgen? Daarmee kon ze het risico lopen dat haar oude werkgever haar zou willen ontstaan op basis van niet voldoen aan haar verplichtingen als Herplaatser. Bovendien kwam  het eind van de termijn van haar herplaatsingsstatus in zicht, dus heel veel tijd om in vaste dienst te komen was er niet meer.

Ontslag nemen bij de oude plek om zich volledig aan de nieuwe baan te kunnen wijden was ook geen optie; dan zou ze sowieso haar herplaatsingsstatus verliezen waardoor ze niet eens meer aangenomen kón worden op de nieuwe baan als daar eindelijk formatieruimte vrij zou komen. Want bij formatieruimte hebben herplaatsers voorrang… Kortom, de hele herplaatsingsstatus was een blok aan haar been terwijl het tegelijkertijd super belangrijk was deze te behouden, want de enige mogelijkheid om vast in dienst te komen op de leuke plek waar ze ondertussen al maanden bezig was.

Nadat besluitvorming voor de zoveelste keer was uitgesteld ging Monica er vanuit dat ze verkeerd gegokt had, dat het nu over en uit was, tijd om toch te gaan solliciteren op andere, minder leuke functies. En net toen kreeg ze te horen dat ze toch een vaste aanstelling ging krijgen. Het duurde nog enkele maanden voordat dit echt was geformaliseerd. Regelgeving heeft de interne mobiliteit binnen de overheid in dit geval niet makkelijker gemaakt. Maar gelukkig voor Monica is het uiteindelijk allemaal goed gekomen.

Ze heeft weer een vaste baan op haar eigen functieniveau, voelt zich uitgedaagd, gewaardeerd, in verbinding. Ze leert veel, zit dicht bij het vuur. Probeert te genieten van het moment. Dat is iets dat ze nog wel wil leren, de komende jaren: wat minder onderweg zijn naar het volgende doel, wat meer genieten van de reis. Het volgende doel? Naast haar huidige baan een eigen praktijk voor coaching. Ze heeft de afgelopen jaren naast haar werk al een aantal mensen gecoacht, en dat is zowel haar als de coachees goed bevallen. Leuk te horen dat wat ze heeft ervaren in ons traject – zoals acceptatie, stimulans, respect en duidelijke eigen verantwoordelijkheid – zij ook anderen kan en wil laten ervaren.

Februari 2016