Jongeren hebben toch geen last van stress?

Jongeren hebben toch geen last van stress?
Wel dus. Stress lijkt op steeds jongere leeftijd toe te slaan. Hoewel er de laatste jaren steeds meer aandacht is voor stress als belangrijke oorzaak voor verzuim, is het toch weer even schrikken, de cijfers van ArboNed (analyse gebaseerd op ruim 1 miljoen medewerkers) over verzuim in Nederland in 2014. Werd in 2013 al 29% van het langdurig verzuim veroorzaakt door stres gerelateerde klachten, in 2014 had maar liefst 33% van het langdurig verzuim hiermee te maken. En, opmerkelijk, vooral onder 25-34 jarigen. Daarmee verschuift psychisch verzuim naar een jongere leeftijdscategorie. Onder de werknemers onder de 25 zijn stressklachten zelfs de belangrijkste verzuimoorzaak.

Omvang, duur en kosten
Nog even een paar cijfers: Het gemiddelde verzuim in 2014 is licht toegenomen, naar 3,9 % tegen 3,8 % in 2013. Ook de gemiddelde verzuimduur is in deze periode gestegen van 24 naar 29 dagen. Mensen die uitvallen met stressklachten zitten gemiddeld 180 dagen thuis. Een verzuimdag kost algauw zo’n €250,-. Er is dus veel te winnen bij het terugdringen van met name dat psychische verzuim.

Preventie
Uit onderzoek blijkt steeds opnieuw, dat het vroegtijdig herkennen en aanpakken van stress én andere oorzaken van psychische klachten, verzuim kan voorkomen of beperken. De financiële winst hierbij voor werkgevers is evident; de psychische winst voor de betrokken medewerkers is minstens zo belangrijk. Niemand zit graag thuis met psychische klachten. In mijn werk als counsellor hoor ik het bijna al deze cliënten zeggen, ongeacht hun leeftijd: zat ik maar in het gips of een rolstoel, dan was het tenminste aan me te zien dat me iets mankeert. Er zijn volgens mij wel een aantal bijzondere veroorzakers van stress bij jongeren.

Baanonzekerheid
Vooral voor jongeren, bezig met het opdoen van eerste werkervaring en het opbouwen van een zelfstandig leven en carrière, is het vaak een vervreemdende ervaring om zich letterlijk ziek van de stress te voelen. Deze jongeren zijn ingestroomd in een moeilijke arbeidsmarkt, waar het moeilijk is een baan te vinden die past bij kwaliteiten en ambitie. Er is een enorme verdringing aan de gang, waarbij hooggekwalificeerde jongeren een baan aannemen die duidelijk onder hun niveau is om in ieder geval maar wat ervaring op te doen en bezig te blijven. Als ze al een baan vinden; de jeugdwerkloosheid (15-25 jarigen) is in 2014 wel licht afgenomen ten opzichte van 2013, maar bedraagt nog steeds 17,8%. In 2008 was dit 8,4%. In de huidige arbeidsmarkt worden er steeds minder vaste contracten vergeven, wat verder bijdraagt aan stress door baanonzekerheid.

Verantwoordelijkheid en druk
Van deze jongeren wordt verwacht dat zij zich realiseren dat permanente educatie noodzakelijk is om aan de slag te komen en te blijven. Kennis verouderde nog nooit zo snel, nieuwe ontwikkelingen volgen elkaar razendsnel op en informatie is overal in overvloed aanwezig.  Bijblijven en inspringen op al die veranderingen kost steeds meer tijd en discipline. Opbouwen en onderhouden van netwerken is hen met name vertrouwd middels de social media; tegelijk blijkt de sociale druk die deze media met zich brengen een stresserende factor in zichzelf te zijn. Berichten moeten gezien, gedeeld, geliked worden; de druk om zichtbaar te zijn is groot, evenals de stress om bij de juiste evenementen aanwezig te zijn.

Onderkennen en voorkomen
Aanpak van jeugdwerkloosheid blijft noodzakelijk; evenals aandacht voor de specifieke stressoren waardoor jongeren steeds meer uitvallen met psychische klachten. Tijdig onderkennen van stresssignalen en inzetten van persoonlijke en werkgebonden ondersteuning is essentieel om dit verzuim terug te dringen.

maart 2015