Werkgeluk

Je kunt er niet meer omheen. ‘Werkgeluk’ als zoekopdracht in Google levert 174.000 resultaten op, variërend van publicaties in vak- en dagbladen (Intermediair, NRC) tot (vooral) veel organisaties die workshops en trainingen rond dit thema aanbieden. ‘Werkgeluktest’ levert 50.000 hits op, vooral van bedrijven die zo’n test gratis aanbieden om op die manier hun dienstverlening te verkopen. Ook binnen HRM is werkgeluk een groeiend thema (immers, gelukkige medewerkers verzuimen minder en veranderen minder snel van baan; met de huidige krappe arbeidsmarkt wordt het thema werkgeluk dus steeds interessanter bij het krijgen en behouden van goed personeel), en de opleidingen tot Werkgelukdeskundige kennen grote belangstelling.

In maart 2017 maakte ik in mijn LoopbaanInspiratie voor het eerst melding van het beroep ‘werkgelukdeskundige’ dat in een lijst van de nationaleberoepengids.nl werd vermeld als beroep van de toekomst;  afgelopen jaar heb ik zelf de opleiding gevolgd zodat op mijn nieuwe visitekaartje nu ‘loopbaancoach/werkgelukdeskundige’ staat. Graag wil ik dus in deze eerste blog van het jaar iets meer vertellen over Werkgeluk.

Volgens mij zijn er twee kanten om dit thema aan te vliegen; de eerste heeft betrekking op het individuele werkgeluk van werknemers, de tweede gaat over werkgeluk stimuleren vanuit bedrijf/organisatie, werkgeluk als cultuur zeg maar.

Laten we eerst eens kijken naar dat individuele stuk.
Als mensen gevraagd wordt welke punten ze belangrijk vinden als het gaat over werkgeluk, worden vaak de volgende genoemd:
– prettige collega’s/goede sfeer
– optimale uitdaging in werk
– goede leidinggevende
– goede balans werk/privé
– afwisseling
– zinvol werk
Het grappige is, dat deze punten allemaal vooral iets zeggen over de werkomgeving, en anderen daarin. Ze zeggen niets over jezelf. En uiteindelijk neem je jezelf natuurlijk altijd mee, in iedere nieuwe baan, in iedere nieuwe omgeving. En ‘one size fits all’ gaat hier natuurlijk niet op; de één heeft het prima bij zijn zin bij een organisatie waar een ander gedemotiveerd uitvalt. Al zijn er dus zeker punten waar vanuit organisaties op gestuurd kan worden om werkgeluk dichter bij te brengen; in eerste instantie gaat het er toch vooral om te achterhalen wat voor JOU de beste werkomgeving is. En daarvoor is het dus nodig om jezelf goed te kennen; het ‘ouderwetse’ ‘wie ben ik wat, wat kan ik, wat wil ik’-verhaal.

Persoonlijk vond ik het wel prettig om dat nog eens bevestigd te zien; mijn keus om in 2005 voor mezelf te beginnen vanuit de wens zélf met plezier te werken terwijl ik ánderen hielp om weer met plezier te gaan werken betekent eigenlijk gewoon dat ik al dertien jaar serieus bezig ben met gelukkig werken! Want goede loopbaancoaching doet natuurlijk dat: je helpen om duidelijk te krijgen wat jij voor iemand bent, met welke aanleg, eigenaardigheden, drijfveren, gedragspatronen, overtuigingen en talenten. Zodat je vandaaruit goede keuzes kunt maken ten aanzien van het soort organisatie dat bij jou past.
Die eerste oriëntatie op jezelf lijkt ook logisch vanuit de wetenschap (meest aangehaald hierin is Sonja Lyubomirsky) dat omstandigheden over het algemeen slechts circa 10% van geluksbeleving veroorzaken en dat zo’n 50% te maken heeft met genen. Ken uzelf! Dat maakt het maken van de juiste keuzes (die overige 40%) bovendien een stuk makkelijker.

Enkele invalshoeken ten aanzien van die zelfkennis:
– Hoe sta je in het leven? Ben je de stuurman, of laat je je sturen? Oftewel, hoe zit het met jouw persoonlijk leiderschap? Ben je in staat om ongeacht de omstandigheden uit de slachtofferrol te blijven?
– Hoe bevattelijk ben jij voor negatieve gedachten? Zie je altijd beren op de weg, ook als ze er nog niet zijn? Het kan verhelderend zijn om eens een Big 5 persoonlijkheidstestje te doen om te zien hoe je hierop scoort; én op de domeinen extraversie, openheid, vriendelijkheid en zorgvuldigheid.
– Weet jij wat jouw échte kwaliteiten zijn, en wat je valse? Oftewel, wat doe je alleen omdat je er goed in bent, niet omdat je het leuk vindt (valse kwaliteiten!) en wat doe je goed én vindt je enorm leuk (daar wil je namelijk méér van doen!)
– Ken je jouw drijfveren en waarden? Zodat je weet welke richting je op wilt, én zodat je die waarden kunt herkennen bij een werkgever?

En wat is er dan te zeggen over werkgeluk vanuit de organisatie?
Werkgeluk is positief te beïnvloeden door het structureel aandacht te geven, door het bewustzijn hierover te vergroten en door bewust keuzes te maken die bijdragen aan het werkgeluk. Als organisatie kun je zo een klimaat creëren dat het werkgeluk bevordert. Dat betekent in ieder geval structureel aanmoedigen dat werknemers zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen werkgeluk, bijvoorbeeld door aan te moedigen dat ze hun zelfkennis vergroten. En het betekent aandacht geven aan punten die belangrijk zijn bij het ervaren van werkgeluk. Naast het eerder genoemde lijstje bijvoorbeeld ook de volgende onderwerpen:
– Autonomie; hoog op verlanglijstje van veel werknemers; vrijheid, zelfstandigheid, inspraak.
– Zingeving; de meeste mensen willen graag dat hun werk zinvol is; dat ze in hun werk een bijdrage leveren aan iets groters, dat het iets betekent voor anderen.
– Waardering en respect: de meeste mensen groeien van waardering en leren door opbouwende feedback.
– Sfeer; ruimte voor humor, gezamenlijke activiteiten (lunch!), oprechte aandacht voor elkaar maakt de onderlinge relaties beter.

Waarom is het slim voor organisaties om serieus werk te maken van het onderwerp Werkgeluk? Dat is simpel: gelukkige medewerkers blijken aanmerkelijk minder stress te ervaren en veel minder te verzuimen, zijn creatiever, nieuwsgieriger, gemotiveerder, productiever en werken beter samen. Organisaties met gelukkige medewerkers zijn als werkgever aantrekkelijker, ervaren lager verloop en lager verzuim, en zien omzet, productiviteit en klanttevredenheid toenemen.
Kortom, inzetten op werkgeluk creëert een win-win situatie: medewerkers ervaren meer werkgeluk en bevlogenheid, organisaties behalen betere resultaten.

Overigens: heb ik ook een visitekaartje met de titel CHO laten maken. Het lijkt me namelijk enorm leuk om ergens als Chief Happiness Officer aan de slag te gaan om te helpen dit soort win-win situaties te realiseren. Mocht je meer willen weten, voor jezelf of voor jouw organisatie: neem alsjeblieft contact met me op!

Januari 2019